1. Điều kiện tự nhiên.

Vị trí địa lý

Thị xã Thái Hoà nằm ở vùng Tây Bắc tỉnh Nghệ An trên toạ độ: Từ 19⁰13’ – 19⁰33’ vĩ độ Bắc và 105⁰18’ – 105⁰35" kinh độ Đông; cách thành phố Vinh 90km về phía Tây.

Phía Bắc, phía Nam và phía Tây giáp huyện Nghĩa Đàn;

Phía Đông giáp 2 huyện Quỳnh Lưu và Nghĩa Đàn.

Thời tiết – Khí hậu:

Thị xã Thái Hoà là một thị xã miền núi nên chịu ảnh hưởng khí hậu đặc trưng của vùng núi phía Tây, nhiệt độ trung bình hàng năm khá cao từ 23 – 250C và có sự chênh lệch nhiệt độ cũng như độ ẩm không khí khá lớn giữa các mùa đặc biệt là mùa đông và mùa hè; vào khoảng thời gian từ tháng 5 đến tháng 8 hàng năm Thái hoà chịu ảnh hưởng của gió Tây Nam làm cho thời tiết khô nóng và hạn hán, ảnh hưởng đến sản xuất và đời sống sinh hoạt của nhân dân trên địa bàn.

Đất đai:

- Tổng diện tích đất tự nhiên là 13.518,8ha chiếm 0,82% diện tích tự nhiên tỉnh Nghệ An; trong đó diện tích đất nông nghiệp 10.152,62ha, diện tích đất phi nông nghiệp 3.058,62ha, diện tích đất chưa sử dụng 307,54ha.

- Địa hình lãnh thổ phân bố chủ yếu là đồi núi thoải chiếm khoảng 60% tổng diện tích, đồng bằng thung lũng chiếm khoản 30%, đồi núi cao chiếm khoảng 10%. Do kiến tạo của địa chất cho nên Thái Hoà có những vùng đất tương đối bằng phẳng, quy mô diện tích lớn và tương đối thuận lợi để phát triển nông nghiệp.

- Thổ nhưỡng: Địa bàn Thái Hoà có 14 loại đất chính thuộc hai nhóm Thuỷ thành và Đại thành; hai nhóm đất này có ưu điểm là rất hợp với việc trồng các loại cây công nghiệp và cây ăn quả có giá trị kinh tế cao như : Cà phê, cao su, chè, cam, bưởi, mít, quýt, dưa, dưa hấu,...

Tài nguyên nước:

Chủ yếu là nguồn nước mặt - hệ thống sông suối; nước ngầm không đáng kể. Có dòng sông chảy qua là dòng sông Hiếu cùng với các chi lưu lớn nhỏ chảy qua địa bàn. Nhìn chung khả năng đáp ứng nước sinh hoạt từ nguồn nước ngầm còn hạn chế, về mùa hạn hán tình trạng thiếu nước xảy ra khá phổ biến trên toàn địa bàn. Tuy nhiên, với hệ thống sông suối phân bố khá đồng đều chảy qua địa bàn và một loại các hồ nước lớn như Khe Thung, Khe Lăng...đang được đầu tư nâng cấp sẽ từng bước đem lại hiệu quả kinh tế cao trong việc phục vụ nước tưới tiêu sản xuất nông nghiệp kết hợp với nuôi các nước ngọt.

Tài nguyên khoáng sản:

- Đá bọt bazan có trữ lượng khá lớn, phân bổ tập trung ở các xã Nghĩa Mỹ và Đông Hiếu.

- Đá vôi và đá Hoa Cương phân bổ tập trung chủ yếu ở xã Nghĩa Tiến.

- Sét sản xuất gạch ngói : Trữ lượng khá lớn, phân bổ tập trung chủ yếu ở các phường, xã: Long Sơn, Nghĩa Hoà, Quang Tiến, Nghĩa Thuận và Nghĩa Tiến.

- Cát, sỏi xây dựng và vàng sa khoáng: Phân bổ tập trung ở các xã, phường có Sông Hiếu chảy qua như: Hoà Hiếu, Quang Phong, Quang Tiến, Nghĩa Hoà, Long Sơn,....

Tài nguyên rừng:

+ Diện tích rừng có đến thời điểm hiện nay hơn 3.000ha. tổng trữ lượng gỗ khoảng 100.000m3 (chưa tính nứa, mét, tre...)

+ Tổng quỹ đất có thể phục vụ mục tiêu phát triển Lâm nghiệp khá lớn khoảng 4.073,9ha chiếm 30,14% tổng diện tích tự nhiên.

2. Dân số

Tổng dân số toàn thị xã Thái Hoà có đến 30/6/2008 là 67.427 người; mậ độ phân bố trung bình xấp xỉ 500 người/km2. Số người dân tộc thiểu số 5.751 người gồm: Thanh, Thái, Thổ chiếm tỷ lệ 8,5% so với tổng dân số. Số người trong độ tuổi lao động có khả năng lao động là 30.750 người; tỷ lệ lao động được đào tạo nghề (bao gồm cả ngắn hạn và dài hạn) chiếm 50% so với tổng lao động; tỷ lệ lao động phi nông nghiệp chiếm 35% so với tổng lao động.

3. Kinh tế – Văn hoá xã hội

*/ Cơ cấu kinh tế:

- Nông – Lâm – Ngư nghiệp : 17,3%
- Công nghiệp – TTCN – Xây dựng : 30,2%
- Thương mại – Dịch vụ – Du lịch : 52,5%

*/ Văn hoá xã hội:

- Tỷ lệ hộ nghèo: 9,009%
- Tốc độ tăng dân số tự nhiên: 0,57%
- Tỷ lệ trạm y tế có Bác sỹ: 60%
- Tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng: 17,1%
- Tỷ lệ trẻ em được tiêm chủng vắc-cin: 95%
- Tỷ lệ gia đình văn hoá: 80%
- Khối, xóm văn hoá: 45 khối
- Số xã, phường đạt phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi 10/10
- Số xã, phường đạt phổ cập giáo dục THCS đúng độ tuổi 10/10
- Số trường đạt chuẩn quốc gia: 9 trường.